9. GPS, See YOU en Flarm

 

De GPS is niet meer weg te denken uit het zweefvliegtuig. Naar het kompas kijken, steeds de vinger op de kaart houden en constant berekeningen maken, al die handelingen worden nu voor je uitgevoerd.

 

Mijn eerste GPS was een Garmin 55. Een geweldige hulp bij het overlandvliegen. Ik weet de prijs niet meer maar ik weet wel dat Garmin nu veel betere, goedkopere en kleinere GPS-apparaten verkoopt. Je kunt ze zelfs als horloge krijgen. Zweefvliegers kennen al jaren de enorme voordelen van een GPS.  

 

 

 

 

  

GPS betekent Global Positioning System. Dus wereldwijdpositiebepalingssysteem. Het geheel bestaat uit 24 satellieten die in een baan om de aarde draaien. Die satellieten zenden een radiosignaal uit met hun positie en de tijd dat het bericht verzonden is. Deze radiosignalen worden door de GPS-ontvanger verwerkt. Een GPS is dus een soort radio. Hij zoekt uit welke van de 24 satellieten hij kan ontvangen en aan de hand van het tijdssignaal rekent hij uit hoe ver hij van die satelliet verwijderd is. Zodra hij drie of meer satellieten ontvangt, weet de GPS waar hij zich op of boven de aarde bevindt.

 

 

Op deze afbeelding zie je de satellieten A, B en C. Die bevinden zich op een afstand van 20.000 km boven de aarde in een baan om de aarde. De GPS ontvanger, aan boord van het schip, meet hoelang het signaal onderweg is. Zo berekent hij de afstand tot deze drie satellieten. Bij drie satellieten kan de GPS de positie van het schip bepalen. Dat is namelijk het punt waar de drie cirkels elkaar kruisen. Voor de hoogtebepaling is een vierde satelliet nodig. Dat is op de afbeelding weergegeven met satelliet D.  

 

De Garmin 55 kon maximaal 8 satellieten ontvangen en een eenvoudige GPS muis, die je tegenwoordig voor een Tom Tom systeem koopt, is veel sneller en ontvangt tegenwoordig al 12 satellieten.

Sinds 1995 werkt dit systeem voor het Amerikaanse leger en kunnen ook de burgers er gebruik van maken. In het begin zond het Amerikaanse systeem met opzet een fout in het signaal uit waardoor de GPS-ontvanger minder nauwkeurig was. Sinds 2002 is die fout er uit en is de GPS vrij nauwkeurig. In ieder geval nauwkeurig genoeg voor zweefvliegers. De Russen hebben hun eigen systeem en dat noemen ze GLONASS. Europa is momenteel bezig om ook een eigen GPS-systeem (Galileo) op te bouwen. Dat systeem moet nog nauwkeuriger worden dan het Amerikaanse systeem.

Tegenwoordig kun je de GPS koppelen aan een moving map-programma. See You en Winpilot maken hele fraaie. Maar ook een gratis programma zoals GPS-LOG vertellen je precies wat je wilt weten. Dit biedt grote voordelen. Je ziet in een oogopslag waar je je bevindt en de GPS waarschuwt je wanneer je verboden gebieden nadert. Daarnaast werken deze programma’s als een logger. Ze maken namelijk een ICG-bestand, waardoor je later je vlucht nog een keer op de computer kunt analyseren.

Vroeger werden er bij wedstrijden keerpuntfoto’s gemaakt. Met het maken van die foto’s verloor je vaak veel hoogte en tijd. Met de GPS is dat verleden tijd. Veel zweefvliegers hebben er twee aan boord. Mocht de ene uitvallen dan logt de ander gewoon door. Voor de wedstrijd heb je dan een reserve log-bestand en tijdens het vliegen weet je dan dat de kans dat beide apparaten uitvallen wel heel erg klein is.

 

De ontwikkeling van de GPS gaat elk jaar verder. Sinds 2006 vliegen in Nederland de eerste zweefvliegtuigen met Flarm. Flarm waarschuwt voor andere zweefvliegtuigen of lichte motorvliegtuigen en voor obstakels in het landschap. Behalve een gevoelige GPS ontvanger heeft Flarm een kleine zender/ontvanger aan boord waarmee iedere seconde diens positiegegevens worden uitgezonden met een bereik van zo'n twee á drie kilometer.

 

Andere vliegtuigen die met een  Flarm-systeem zijn uitgerust en binnen bereik zijn,  berekenen aan de hand van de ontvangen signalen of er een gevaarlijke situatie ontstaat en zo ja dan waarschuwt Flarm  optisch en akoestisch, zowel naar richting als naar afstand en ook naar hoogteverschil. Ook waarschuwt Flarm voor vaste objecten op de grond zoals kabels, masten torens enzovoort.

 Flarm kan ook weer gekoppeld worden aan een navigatieprogramma zoals See You. Dan heb je  de hele navigatie op één scherm. Komt er een kist met Flarm bij jouw in de buurt dan geeft de PDA een gesproken waarschuwing. Op het scherm verschijnt dan bovendien een mededeling  zoals je hier op de afbeelding ziet. 

 

Datum laatste update 01-06-07

startpagina