9. NAVIGATIE EN KAARTLEZEN

Wat je voor het vak navigatie moet kennen en kunnen staat in de ICAO-eisen. Voor het LAPL(S) staat het in de stofomschrijving van EASA.

In de ICAO-eisen staat:

The applicant shall have demonstrated a level of knowledge appropriate to the privileges granted to the holder of a glider pilot licence, in at least the following subjects (en dan staat bij het onderdeel navigatie):practical aspects of air navigation and dead-reckoning techniques; use of aeronautical charts;

Vrij vertaald: Je moet laten zien dat je de praktische kanten van het navigeren beheerst; dat je tijdens de vlucht met behulp van koers, tijd en afstand je vliegkoers kunt corrigeren; verder moet je aantonen dat je gebruik kunt maken van luchtvaartkaarten.

In de linker kolom zie je de stofomschrijving van EASA. In de rechter kolom zie je welke onderwerpen je voor dit examenonderdeel moet kennen.

Navigeren boven bekend terrein op dagen met 30 km zicht en 3/8 cumulus is een koud kunstje. Zweefvliegers met veel overland ervaring in Nederland kunnen op zulke dagen vrijwel zonder hulp van zweefvliegkaart en kompas overland vliegen. Het landschap rolt onder hen door en de zon helpt om de vliegrichting te bepalen. Door ervaring weten ze bijv. precies aan welke kant van Drachten het vliegveld zich moet bevinden. Op 20 kilometer afstand zien ze al de markante kale duinen van Appelscha die vrijwel altijd extra sterke bellen leveren.

Wanneer ze daar zijn dan weten ze uit ervaring waar de toren van Smilde zich moet bevinden. Daarna passeren ze de autoweg die van Assen naar Hoogeveen loopt en al snel blijkt dat vliegveld Hoogeveen zich nog op dezelfde plaats als de vorige keer bevindt. Bijna al hun aandacht gebruiken ze om naar buiten te kijken en aan de hand van de grond en de lucht de beste vliegroute te bepalen.

Een eerste overland, of een overland in het buitenland in een onbekend gebied, verloopt heel anders. Het navigeren vergt een groot deel van je aandacht. Je vliegt dan met de vinger op de kaart en je kijkt geregeld op je kompas om te controleren of je de juiste vliegkoers aanhoudt.

Bij een overland is het voor de meeste vliegers het handigst om de kaart met het doel naar boven voor je te houden. Voor een overland van Leeuwarden naar De Voorst ziet de kaart er dan zo uit. Je ziet dat de kaart op de kop staat. Dit is even wennen maar het is handiger dan de kaart in gedachten steeds om te draaien. De grote meren bevinden zich rechts van de koerslijn en Heerenveen en Wolvega zie je duidelijk links liggen. Via Heerenveen kom je dan bij De Voorst.

Bij De Voorst kan het moeilijk zijn om het veld te vinden, maar als je geluk hebt zie je daar een zweefvliegtuig landen. Een zweefvliegveld zoals De Voorst of Salland vanuit de lucht vinden, valt niet mee als daar niet gevlogen wordt.

Op deze foto zie je het veld van Salland. De eerste keer dat je daar komt is het behoorlijk zoeken voordat je het veld ziet. Tenzij je een GPS bij je hebt, want die vertelt je in welke richting je moet zoeken en hoe ver je er nog vandaan bent.

Tegenwoordig worden bijna alle overlandvluchten met een GPS gemaakt. Meestal een GPS met een moving map programma zoals See You, Winpilot of een gratis zweefvliegnavigatie programma zoals XCSoar. Een GPS is een ontzettend handig hulpmiddel, maar aangezien een GPS uit kan vallen, blijft het gebruik van een kaart en een kompas noodzakelijk om veilig te kunnen navigeren.

Dit hoofdstuk gaat over luchtvaartkaarten, het gebruik van kompas en gps, het uitzetten van een vliegkoers, de invloed van de wind op de vliegkoers en over welke delen van het luchtruim gebruikt mogen worden.

Mocht je meer over de geschiedenis van kaarten willen lezen, lees dat het stuk: Van kadasterkaart tot google earth.

Opmerking: Dit hoofdstuk luchtvaartwetgeving vervangt niet de officiële luchtvaartregelgeving. Een zweefvlieger dient zich te houden aan de officiële luchtvaartregelgeving.

Opmerking:  Dit hoofdstuk navigatie vervangt niet de officiële luchtvaartpublicaties.. Een zweefvlieger dient zich te houden aan de officiële luchtvaartpublicaties en voor de actuele informatie de eAIP en de NOTAMs te raadplegen.

Veel succes bij het bestuderen van het vak navigatie