BESCHUIT MET MUISJES
Het zal je maar gebeuren, je gaat op zomerkamp met de Friese Aero Club en je krijgt een baby. Dat overkomt een aantal leden van deze vereniging. Met name voor de Godfather van de FAC, Ben Schenk, komt dit als een volkomen verrassing. Toch is hij degene die dit heeft veroorzaakt. Om dat uit te leggen gaan we even terug in de tijd.
Op de Benelux zweefvliegwedstrijd op Terlet is Ben ophaler. Het slechte weer zorgt ervoor dat er tijd genoeg is om oude herinneringen op te halen. Het jaar 2016 is voor de FAC sowieso een jubileumjaar. De club viert haar 60 jarig bestaan en Ben Schenk kan daar veel over vertellen.
Ben Schenk is bijna net zo lang lid, als de FAC oud is. Minstens de helft van de leden en oud-leden is ooit door hem solo gelaten. Hij houdt dat bij in een boekje. De teller staat boven de honderd. Als chef-technicus zorgt hij ervoor dat de schades van zijn leerlingen weer hersteld worden.
In 1994 neemt Ben van Neelco Osinga de Grunau Baby over. Het toestel is door Neelco voorzien van de naam Tempo Doeloe, wat in Nederlands-Indië “de goede oude tijd” betekent. Of zoals Jan Blokker in de Volkskrant op 8 juni 1985 schrijft: "Tempo Doeloe is het verleden dat je op z'n minst nog kan ruiken; niet meer van deze aarde, maar het hangt nog een beetje in de lucht"
Volgens Ben, die als militair in Nieuw Guinea gediend heeft, hoort een Grunau Baby bij de goede oude tijd. Het is zijn eerste liefde en die vergeet je nooit meer. Het vliegtuig heeft zijn hart zodanig veroverd dat hij er een boek en een website aan gewijd heeft (www.grunaubaby.nl ).
Hoewel Ben van de goede oude tijd houdt, betekent dat zeker niet dat hij ouderwets is. Met zijn 78 jaar is hij misschien wel de meest moderne vlieger van de Friese Aero Club. Hij omarmt technische vernieuwingen. Wanneer het bestuur voorstelt om de G103 als DBO-kist te vervangen door een DG1000 is hij direct een voorstander.
In 2010 wordt de Grunau Baby door Ben verruild voor een Bergfalke, een SF27 en een Nimbus 3DM met een glijgetal van 1:57. Met een hoogte van duizend meter kan dit toestel 57 km glijden. Dat is een verschil van veertig kilometer vergeleken met de Tempo Doeloe.
Ben is een allrounder. Hij vliegt, repareert en restaureert zweefvliegtuigen van alle materialen. Hij heeft een vliegervaring met overlands en zweefvliegwedstrijden. Hij beheerst de lier-, sleep-, gummi-, zelf- en autostart en kan dat ook nog eens uitleggen aan zijn leerlingen.
Kijkend naar een groot gedeelte van de dure Nederlandse en Belgische wedstrijdvloot op het NK vraagt Ben zich af hoe het nu met zijn Baby zou zijn.
De Baby werd in 2010 verkocht aan 2 Duitse zweefvliegers, die vervolgens door de komst van een echte baby en door moeite met de Duitse certificering nooit aan vliegen toegekomen zijn. Het vliegtuig staat dus al een paar jaar op een droge plek te wachten op een wedergeboorte. Twee jaar geleden heeft Ben nog geprobeerd het vliegtuig terug te kopen maar de nieuwe eigenaren zagen dat toen niet zitten.
Ondertussen wordt de eerste start op nadering van de motregen nog maar een keer uitgesteld. Roelof en Pieter besluiten een nieuwe poging te wagen en sturen een bericht per Facebook naar één van de nieuwe eigenaren die ze, een paar jaar geleden, toevallig ontmoet hebben.
Na enig aandringen willen zij wel over een eventuele verkoop nadenken. Verveeld van de hoge glijgetallen, stille cockpits met hypermoderne computers en oneindig grote overlands, blijken een heleboel FAC-leden bereid om mee te doen met deze aanschaf. De mogelijke aanschaf prikkelt de fantasie. Met een Grunau Baby kun je met een gesloten kap en een open kap vliegen. Het woord cabriovliegen valt. Zou je kinderbijslag voor de Baby kunnen krijgen? Dan zetten we er een LX9000 in.
Om het aankoopbedrag bij elkaar te krijgen wordt er een crowdfundingsactie opgestart. Als er drie deelnemers zijn, zal de aankoop door gaan. De animo blijkt veel groter dan verwacht. Er zijn meer dan 30 leden die mee willen doen.
Daarom wordt er een bod uitgebracht en na keihard onderhandelen zijn wij de trotse eigenaar van een zweefvliegtuig met meer dan 62 jaar luchtvaarthistorie en bijna 9000 starts.
Er wordt een whatsapp-groep opgericht waar iedereen lid van mag worden behalve één. Juist, zeg nog niets tegen Ben! Op het zomerkamp willen we hem verrassen. Een geheim bewaren met 80 zweefvliegers zou dat lukken? Geregeld kun je horen: ' Weet Ben nog steeds van niks?'
Tijdens het zomerkamp wordt de Baby in het diepste geheim naar het kamp in Landau gebracht. De opvallend hoge kar wordt achter de struiken gestald. Tijdens het vliegen van het circuit kun je hem zien, maar gelukkig vliegt Ben deze middag niet. Wel loopt hij de hele dag rond met een T-shirt met daarop .... een Grunau Baby.
’s Avonds voor de barbecue staat de beschuit met muisjes klaar. Zo’n honderd meter verderop wacht Martijn met de Baby-ophaalwagen achter zijn auto. De telefoon in de hand. De barbecue zal beginnen maar de familie Schenk moet nog komen. ' Weet hij echt nog niks?'
Na het openingswoord van de kampleiding wordt Ben naar voren gehaald. "Ben, jij liep vandaag met een Grunau Baby T-shirt. Wij zijn vandaag even op stap geweest en wij willen graag dat jij dit even uitpakt". Ben krijgt in cadeaupapier de papieren van de Grunau Baby. " Ben herken jij deze documenten en weet jij wat dat wil zeggen?" " Als jullie de papieren hebben, dan kan het niet anders dan hebben jullie de Baby gekocht".
Op dat moment komt Martijn met de Gruna Baby aanhanger aanrijden. Voor onze Duitse vrienden in Landau, die uitgenodigd zijn op de barbecue, volgt een korte uitleg over wat zich in het diepste geheim heeft afgespeeld.
De Baby wordt uit de kar gehaald en Ben klimt er in onder toeziend oog van de komplotdeelnemers. Na vijf jaar komt de Baby weer naar huis in Leeuwarden. Er komt een takelinstallatie in de hangaar zodat de Baby bij thermisch weer gebruikt kan worden.
Tijdens de familiedag op Leeuwarden mag jong en oud even plaats nemen in de Baby.
Sommige enthousiastelingen moeten nog 'even' wachten tot ze een start op dit bijzondere vliegtuig mogen maken.
Even passen is bijna net zo leuk als echt vliegen en het levert, zoals vaker bij even passen, soms leuke baby's op.
Op 16 oktober is het dan eindelijk zover. De Grunau Baby is ingeschreven in het Nederlandse luchtvaartregister en is weer luchtwaardig. Pake Ben en kleindochter Nora monteren de Baby.
Onder toeziend oog van de aanwezige leden stapt Ben na jaren weer in zijn vliegtuig.
Kleindochter Iris haakt de Baby aan.
De hand gaat omhoog, de Baby is klaar voor de start.
Hij rolt niet, maar glijdt op zijn schaats.
De snelheid wordt opgevoerd naar zo'n 80 km/h.
De Baby komt los van de grond en vliegt.
Alle baby's zijn fotogeniek maar deze is toch wel heel bijzonder.
en deze....
of misschien deze...
En dan volgt de landing...
De remkleppen gaan boven en onder uit.
De Baby daalt naar boomtophoogte.
Hij passeert de startbaan voor de F16's.
Het wordt een keurige doellanding.
Nog even op de schaats glijden....
en de baby heeft na jaren weer een vlucht gemaakt.
Daarna mogen de mede-eigenaren die dat willen een start maken.
Maar eerst een briefing.
en nog veel meer briefings....
en dan de lucht in........
onder toeziend oog van de meester.
Bladerend door de administratie van de Baby blijkt dat hij op 26 mei 1955 door de firma Schleicher te Poppenhausen als Grunau Baby met werkplaatsnummer 93 is overgedragen aan de KNVvL. Daar krijgt hij als registratie PH-214.
Het vliegtuig gaat naar de Eindhovense Aero Club. Zij hebben er 4209 starts en 622:24 uur mee gevlogen.
Begin 1963 gaat de Baby naar de Gelderse Zweefvlieg Club. Zij maken er 4660 starts mee. Tot en met 1975 vliegt de Gelderse er mee. Daarna staat hij een jaar lang werkloos in de grote hangaar van Terlet.
In 1976 is het vliegtuig “op” en aan restauratie toe. Hij heeft dan 8869 start en 1382 uur gemaakt. Een gemiddelde van 9:30 minuut per start en dat is bepaald niet slechts voor een vliegtuig met een glijhoek van 1op 17.
Op de foto Mathilde Karrer, Hinse en Oedske Osinga
Neelco Osinga koopt in 1976 de Baby van de GeZC en van 1976 tot 1982 wordt het toestel geheel gerestaureerd door René Karrer. Van 1995 tot 2010 wordt de Baby verzorgd door Ben en Jelly Schenk. Ze nemen hem geregeld mee naar het Babytreffen in het buitenland. In 2010 verkoopt Ben de Baby en daar krijgt hij later spijt van. Na de crowdfundingsactie van leden van de Friese Aero Club kunnen we gerust zeggen: "De Baby is weer thuis"
In 1960 is er met de Grunau Baby een overland van 172 km mee gemaakt door A.Schijven. Hij vloog van Terlet naar Dendermonde in België. Een formidabele prestatie die daarna nooit verbeterd is. Wanneer iemand erin slaagt om met deze Baby de Elfstedentocht te vliegen, dan krijg hij of zij een standbeeld naast ús mem in Leeuwarden.
Wil je meer lezen:
- www.grunaubaby.nl
- inspectieschema1982
- handboek Grunau Baby II
- Grunau Baby's in Nederland; van Ben Schenk
- Oud hout oud goud, samengesteld door Janssen Groesbeek en Neelco Osinga
- Die Evolution der Segelflugzeuge; van Günter Brinkmann en Hans Zacher en dan bladzijde 45 en bladzijde 46 over de geschiedenis van de Grunau Baby waar meer dan 5000 exemplaren van gebouwd zijn.
- Dit verhaal is geschreven met informatie van Roelof Corporaal en de foto's van 16 oktober zijn van Jaap Bruggekamp uit Stiens. Wil je de foto's op groot formaat downloaden, klik dan op baby.zip.
